Hơn 160 kiểm sát viên từ chức trong năm 2024 giữa làn sóng cải cách và khủng hoảng nhân sự ngành kiểm sát

Theo diễn biến chính trị xoay quanh thiết quân luật ngày 3/12, quá trình luận tội cựu Tổng thống Yoon Suk-yeol và những làn sóng cải cách ngành kiểm sát sau chuyển giao chính quyền, chỉ riêng trong năm nay đã có hơn 160 kiểm sát viên từ chức. Đây là con số cao nhất trong vòng 10 năm qua.

Trong bối cảnh này, ban lãnh đạo mới của Viện kiểm sát phải đồng thời đối mặt với hai nhiệm vụ có phần mâu thuẫn: ổn định tổ chức và ứng phó với cải cách ngành kiểm sát.

Dự báo cho thấy số kiểm sát viên xin nghỉ có thể tiếp tục tăng do tác động từ việc từ bỏ kháng cáo trong vụ Daejang-dong, tình trạng thiếu nhân sự nghiêm trọng vì phải điều động đồng thời cho nhiều nhóm công tố đặc biệt – điều chưa từng có tiền lệ.
Theo tài liệu Bộ Tư pháp trình lên Quốc hội ngày 23, tính đến ngày 10 tháng này, tổng số kiểm sát viên nghỉ việc trong năm đã đạt 161 người.

Con số này đã vượt mức 132 người của năm ngoái và cao hơn cả giai đoạn chuyển giao quyền lực năm 2022 (146 người). Tính trong vòng 10 năm gần đây, đây là mức cao nhất.

Đặc biệt, nhóm kiểm sát viên dưới 10 năm kinh nghiệm chiếm tới 52 người, tương đương một phần ba tổng số người nghỉ việc. Ở các năm trước, số người rời ngành với kinh nghiệm dưới 10 năm chưa từng vượt quá 50 người: năm 2021 là 22 người, 2022 là 43 người, 2023 là 39 người và năm ngoái là 38 người.

Riêng tháng 9 – thời điểm sau chuyển giao chính quyền – có tới 47 người nộp đơn từ chức, biến “làn sóng rời đi” thành hiện thực.

Giới quan sát nhận định tình hình này không phải không liên quan đến lập trường mạnh mẽ của Chính phủ và đảng cầm quyền trong việc thúc đẩy cải cách, trọng tâm là giải thể Viện kiểm sát.

Tại tuyến đầu, các kiểm sát viên phải làm việc quá tải để xử lý lượng hồ sơ hình sự khổng lồ, nhưng vẫn bị chỉ trích là đối tượng của cải cách, khiến sự bất mãn gia tăng.

Trước đó, ông Cha Ho-dong – Trưởng chi nhánh Seosan thuộc Viện Kiểm sát quận Daejeon – đã từ chức sau khi dự luật sửa đổi cơ cấu tổ chức Chính phủ nhằm giải thể Viện kiểm sát được thông qua vào tháng 9 và cảnh báo rằng “gần 40.000 vụ án hình sự trên toàn quốc đang bị treo lơ lửng”.

Tân lãnh đạo Viện kiểm sát, gồm Viện trưởng Viện Kiểm sát Trung ương Seoul Park Cheol-woo, liên tục nhấn mạnh việc xử lý nhanh các vụ án. Tuy nhiên, hiện đã có hơn 100 kiểm sát viên bị điều động sang ba nhóm điều tra đặc biệt, và sắp tới còn phải cử thêm nhân sự sang Ủy ban Điều tra Đặc biệt thường trực về nghi án “Gwanbongwon · Coupang”, khiến tình trạng thiếu nhân lực trở nên nghiêm trọng.

Trong bối cảnh nền tảng hoạt động của ngành bị lung lay bởi cải cách – như tách bạch điều tra và truy tố, giải thể Viện kiểm sát – và tinh thần ngành suy giảm sau hàng loạt vụ việc như từ bỏ kháng cáo vụ Daejang-dong, số người xin nghỉ có thể tiếp tục tăng từ nay đến cuối năm.

Bên cạnh đó, lực lượng “Tổ công tác Tôn trọng Hiến pháp – Đổi mới Chính phủ” được lập để điều tra khả năng tham gia hành vi phi pháp của công chức liên quan tới thiết quân luật 12·3 cũng có nguy cơ trở thành nguồn cơn bất ổn mới trong nội bộ.

Theo chỉ đạo của Văn phòng Thủ tướng, tổ công tác được thành lập tại Bộ Tư pháp, Viện Kiểm sát Tối cao và các cơ quan liên quan, sẽ điều tra trong phạm vi 10 tháng – từ 6 tháng trước đến 4 tháng sau thời điểm áp dụng thiết quân luật ngày 3/12 – nhằm xác minh các hành vi lên kế hoạch, thực thi, biện minh hoặc che giấu thiết quân luật.

Ngày 21, Viện Kiểm sát Tối cao đã thành lập tổ công tác 10 người do Quyền Tổng trưởng Công tố Gu Jah-hyun làm trưởng nhóm.
Phó trưởng nhóm là ông Kim Seong-dong – Cục trưởng Cục Giám sát, Trưởng nhóm điều hành là bà Joo Hye-jin – Trưởng Ban Công tố số 1. Một số kiểm sát viên, luật sư và giáo sư bên ngoài cũng tham gia.
Từ ngày 24, nhóm sẽ vận hành trung tâm tiếp nhận tố cáo để thu thập thông tin liên quan.